4. MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ ALANI
A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ
İnsan ya da hayvan gücü olmadan hareket edebilen ilk taşıt 1769 yılında Nicolas-Joseph Cugnot’un yaptığı buharlı otomobildir. İlk içten yanmalı benzinli motoru ise 1876 yılında Alman Mühendis August Otto yapmıştır.
Motorla çalışan ilk otomobillerden biri, Almanya’da 1885 yılında Karl Benz tarafından yapılan otomobildir. Dünyanın ilk dizel motorunu ise çalışmalarına 1890 yılında MAN fabrikalarında başlayan Dr. Rudolf Diesel geliştirmiştir.
İlk otomobiller başlangıçta tek tek ve sipariş üzerine üretiliyordu. Montaj hattı üzerinde ilk seri otomobil, 1903 yılında Amerika’da FORD fabrikalarında “Model T” adı altında üretilmeye başlanmıştır. Otomobiller ilk üretimine başlandığı tarihten itibaren günümüze kadar büyük gelişme göstermiştir.
1900’lı yılların başından itibaren dünyada etkin bir sektör olmaya başlayan motorlu araçlar sektörü, diğer sektörlerdeki teknik gelişmelere de öncülük etmiştir. Bu sektörün en önemli ürünlerinden biri olan otomobil ise uluslararası tanımıyla “dünyayı değiştiren makine” olmuştur.
Motorlu araçlar sektörü; dünyada ve Türkiye’de yük ve insan taşıma amacına yönelik araçları kapsayan lokomotif sektörlerden biridir. Motorlu araçlar sektörü ana ve yan sanayi olmak üzere iki bölüme ayrılır.
Motorlu araçlar sektörünün dünya ekonomilerindeki lokomotif sektör olma özelliği, diğer sektörlerle olan organik ilişkisine dayanmaktadır. Bu sektör, demir çelik, petrokimya, lastik, elektrik-elektronik gibi sektörlerdeki teknolojik gelişmelerin sürükleyicisidir. Bu nedenle sektördeki değişimler ekonominin tümünü yakından etkilemektedir.
Bugün, dünyada motorlu araçlar sektörünün ürettiği motorlu araç sayısı yaklaşık 58 milyon civarındadır. Bu araçların yaklaşık 41 milyon adedi otomobil, 17 milyon adedi kamyon, otobüs, çekici gibi ticari araçlardır. Dünya motorlu araç üretiminin % 70’i Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ülkeleri ve Japonya tarafından yapılmaktadır. Dünyanın en büyük motorlu araç üreticisi olan ülke, yaklaşık 8,4 milyon adet ile Japonya’dır. Dünyada 1000 kişiye düşen araç sayısı 116’dır. Türkiye’de bu sayı 111, Avrupa Birliği ülkelerinde ise 534’tür.
Türkiye’de motorlu araçlar sektörünün kuruluşu, yakın bir geçmişe dayanmasına rağmen hızlı bir gelişme göstererek ülkemizde 3. büyük sektör konumuna gelmiştir. Türkiye’de motorlu araçlar sektöründe ana sanayide 17, yan sanayide ise 1100 civarında firma faaliyet göstermektedir. Sektör doğrudan ve dolaylı olarak 500.000 kişiye iş olanağı sağlamaktadır.
Türkiye’deki motorlu araçlar sektörü, üretimde ulaşılan kalite süreci ve yüksek verimlilik nedeniyle uluslararası pazarlar için yeni bir üretim merkezi haline gelmiş bulunmaktadır. Otomotiv sektöründe teknolojik yenileme yatırımları yanında kişi başına yılda ortalama 50 saat eğitim verilmektedir. Otomotiv sektörü her geçen gün teknolojiye, insan kaynaklarına, bilgiye ve kalite eğitimine daha fazla yatırım yapmaktadır.
Türkiye’deki motorlu taşıtlar sektöründe faaliyet gösteren firmalar gelişmelere ayak uydurabilmek ve rekabetçi üstünlüklerini sürdürebilmek için dünyada uygulanan modern üretim yöntemlerini ve yönetim sistemlerini kullanmaktadır. Bu nedenle ülkemizdeki motorlu taşıtlar sektörü ana ve yan sanayisi ile birlikte çok önemli bir gelişim potansiyelini yakalamış ve büyük ihracat kapasitesine erişmiştir. Bunun sonucu olarak Türkiye’deki motorlu araçlar sektörünün çok kısa bir süre içinde 500 bin araç ihraç edebilecek düzeye gelmesi ve 8-8,5 milyar dolarlık gelir elde etmesi beklenmektedir. Türkiye’nin bu özelliği ile yakın bir gelecekte başta Avrupa olmak üzere dünyanın alternatif araç ve yedek parça üretim merkezi olması öngörülmektedir.